Objekte – ich miejsce w zdaniu
Der Satzbau – budowa zdania – ciąg dalszy uporządkowanego szeregu w zdaniu.
Szyk prosty i przestawny – podium zwycięzców zostało przedstawione w poprzednim poście.
Na nim podmiot i orzeczenie. Opiszę to na przykładzie zdania. Wir haben heute Abend Gäste. gdzie
wir –das Subjekt
haben – das Prädikat
Szyk prosty wygląda więc tak:
Pewną pozycję mają orzeczenie (das Prädikat) na miejscu najważniejszym czyli pierwszym (choć w zdaniu dopiero drugie) oraz podmiot (das Subjekt) na miejscu drugim w szyku prostym (choć w zdaniu jest pierwszy).
W szyku przestawnym podmiot (drugi po szefie, jego zastępca) wybiera miejsce w jego pobliżu, czyli trzecie). Dzieje się to wtedy, gdy inny obiekt, inna część zdanie została w ten sposób podkreślona.
Np. Gäste haben wir heute Abend. – przy czym Gäste jest oznaczone jako das Objekt (tu Akkusativobjekt)
A co z miejscami następnymi? Opiszę kolejno wszelkie dopełnienia i ich miejsce w zdaniu.
Dativobjekte und Akkusativobjekte
O pozycji das Dativobjekt i das Akkusativobjekt pisałam bardzo dokładnie w tym poście.
Ważne jest, by pamiętać, że należy użyć najpierw das Dativobjekt a po nim dopiero das Akkusativobjekt. Użyłam analogi ważności – człowiek jest ważniejszy od rzeczy – powinien więc być przedstawiony w pierwszej kolejności.
♥człowiek (Dativobjekt)
♣ rzecz (Akkusativobjekt)
Der Ober bietet dem Gast den Platz an.
Z zaimkami osobowymi w takiej konstrukcji rzecz ma się odwrotnie. Pokazuje to następujący schemat.
Polecam całą serię ćwiczeń dotyczących tego tematu.
Genitivobjekte und Präpositionalobjekte
Z reguły stają one na samym końcu zdania, po wymienieniu wszelkich innych informacji. Podam przykład:
Sie bedankten sich bei uns ganz herzlich für unsere Unterstützung. (Präposiotnalobjekt).
Man gedachte in einer Schweigeminute des verstorbenen Politikers. (Genetivobjekt)
Gleichsetzungsnominativ
W niektórych zdaniach występują dwa rzeczowniki w Nominativ’ie. Jeden to jest podmiot das Subjekt , drugi przyjął nazwę der Gleichsetzungsnominativ. Taka konstrukcja możliwa jest po następujących czasownikach
- sein
- werden
- bleiben
- heiβen
- gelten (als) – być uważanym (jako)
- (sich) fühlen (als) – czuć się (jako)
W przypadku takich konstrukcji Gleichsetzungsnominativ znajduje się jak i wyżej wymienione dopełnienia po prawej stronie, czyli na końcu zdania. Podam przykład.
Meine Mitarbeiterin wurde viele Jahre später mein Chef.
Proponuję praktycznie przećwiczyć te zagadnienia. Polecam stronę grammatiktraining.de, a tam można znaleźć wiele dobrych ćwiczeń dotyczące tego tematu. Życzę powodzenia!